ΟΙ ΤΣΙΓΑΝΝΟΙ του Αλεξάντρ Πούσκιν

Όταν κατανικήσεις τον εαυτό σου και ταπεινωθείς, τότε θα γίνεις πιο ελεύθερος απ’ όσο μπορείς να φανταστείς, και θα ασχοληθείς με τα σημαντικά, και θα κάνεις και τους άλλους ελεύθερους, και θα βρεις την ευτυχία, επειδή η ζωή σου θα γεμίσει και τότε θα κατανοήσεις το λαό σου και την αλήθεια του. Ούτε κοντά στους Τσιγγάνους ούτε κάπου αλλού θα βρεις την παγκόσμια αρμονία, αν εσύ ο ίδιος δεν είσαι άξιος γι’ αυτή, αν είσαι κακός και εγωιστής και θέλεις η ζωή να σου χαρίζεται δωρεάν, χωρίς καν να σου περνάει από το μυαλό ότι γι’ αυτή πρέπει να πληρώσεις».

Η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα, στο πως θα βρει κάποιος την πα­γκόσμια αρμονία διαγράφεται καθαρά σ’ αυτό το έργο του Πού­σκιν.

Φ. Ντοστογιέφσκι